De eerste REM slaap bij jongeren komt pas in de 2de uur, als het in het eerste half uur komt dan wijst het op pathologie.
Leeftijd heeft grote invloed op de slaapritme: babies hebben ong 50% REM en het neemt af met de leeftijd tot 20-25%. NREM stage 1 en 2 is 50-60% van de slaapcyclus. Slow-wave sleep is bij babies prominent aanwezig en het neemt af met de leeftijd en kan zelfs bij gezonde oudere afwezig zijn.
Circadiane cyclus regulatie:
- Ogen beinvloeden de SCN direct en indirect. In de retina zitten de fotoreceptoren (melanopsines en cryptochromen) die info via de n.Opticus verzenden.
Directe pathway, over de retinohypothalamische zenuwbaan (in de n.Opticus) wordt info verzonden naar de SCN. In de SCN worden glutamate en PACAP gereleased, dit beinvloedt direct het expressieniveau v/d klokgenen.
Indirecte pathway, over de retinogeniculaire zenuwbaan wordt info verzonden naar de LGN, deze stimuleert de SCN via de geniculohypothalamische zenuwbaan. Deze indirecte transmissie releast GABA en heeft een modulerende invloed op de retinohypotalamische zenuwbaan en de SCN-neuronen.
- SCN bestaat uit twee symmetrische nucleï, gescheiden door het derde ventrikel, in de ventrale hypothalamus, en bestaat uit ongeveer 8000 neuronen die onderscheiden kunnen worden op basis van hun functie (input- en outputneuronen). In de SCN vindt een continu proces plaats van transcriptie en translatie van genen en eiwitten, dat tezamen de circadiane oscillator vormt.
- Pijnappelklier(glandula pineale), Vanuit de SCN bereiken neuronen de preganglionaire sympatische neuronen in de spinal cord, deze maakt projecteert naar de superieure cervicale ganglia (SCG ) die vervolgens pijnappelklier stimuleert met Noradrenaline waardoor arylalkylamine N-acetyltransferase wordt gefosforyleerd. Deze is betrokken bij productie van melatonine uit tryptofaan. Melatonine wordt via de bloedbaan naar de organen getransporteerd. - Perifere klokken, bijna alle organen(cellen) hebben eigen klokken die door de masterklok SCN worden gereguleerd door middel van hornomen en/of directe zenuwen.
Licht is de belangrijkste regulator van de circadiane cyclus, maar er zijn ook ander belangrijke inputs, als serotonine afgifte (non-photopic input) die wordt gereguleerd door een vast opgelegd leefpatroon!
Geen SCN meer aanwezig, DONKER Verkorte cyclus, DONKER
Oscilator: 
De circadiane oscillator in de SCN bestaat uit gekoppelde ritmische transcriptie (genexpressie) en translatie (eiwitsynthese) processen gereguleerd door clock controlled genes (ccgs). Deze transcriptie wordt zowel positief als negatief gemoduleerd door een (tot zover bekend) kleine groep van klokgenen in zogenaamde feedback loops.
Patiënten met ASPS hebben een verkorte periodiciteit, terwijl patiënten met DSPS een verlengde periodiciteit van hun circadiane ritme.
Deze patiënten hebben echter geen probleem met entrainment(aanpassing van hun circadiane ritme aan het dag-nacht ritme).
Mensen die in ploegendiensten werken hebben een verhoogde kans op borstkanker, hart- en vaatziekten, maagzweren, nierproblemen en problemen gedurende de zwangerschap.
Melatonine wordt voornamelijk geproduceerd in de pijnappelklier, maar ook in het netvlies, maag-darm stelsel en eierstokken. Productie begint als licht begint af te nemen en is het hoogst tussen 2-4 am. Via bloedbaan bereikt het alle lichaamsdelen en dus ook SCN. Met ouder worden neemt activiteit van de pijnappelklier en en dus ook ook [melatonine] waardoor ouderen minder goed slapen.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------
ZO2: ADHD
ADHA is alleen op basis van symptomen gedefinieerd.
Diagnostiek:
- multi-informant-diagnostiek
- observatie
Behandeling:
- Cognitieve gedragstherapie
- Ritalin (methylfenidaat )
- Psycho-educatie aan ouders en kind
- Begeleidende parent management training
Ritalin heeft een hele korte hafwaardetijd en kan dus makkelijk in de weekeinden en vakanties gestopt worden. Het heeft ook geringe effect op de groei. Veel adolescenten kunnen op 15/16 jarige leeftijd stoppen met Ritalin.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
ZO3: hogere hersenfuncties
Cortex bestaat uit primaire sensorische/motirische gebieden(10%) en associatie gebieden(90%).
Zowel de AC als de PC ontvangen input van de thalamus. De AC ontvangen echter thalamische input die al een cortical bewerking heeft ondergaan. Bovendien zijn de onderlinge cortico-corticale verbindingen sterker ontwikkeld in de AC.
- Parietale cortex is betrokken bij attentie.
Bij unilaterale neglect is meestal het linker hemibeeld uitgevallen, omdat deze naar 1 hemisfeer wordt geprojecteerd, terwijl het rechter hemibeeld naar beide hersenhelft min of meer in gelijke mate geprojecteerd. Des te interessanter het doel is des te hoger de vuurfrequentie is.
- Temporale cortex is betrokken bij herkennen en identificeren van 'objecten'.(agnosia)
Rechter temporale cortex is meer betrokken bij agnosie van gezichten en objecten. Linker temporale cortex is betrokken bij de herkenning van taal gerelateerde materiaal. Prospagnosie is het niet herkennen van gezichten.
- Frontale cortex is betrokken bij planning en personality.
Werkgeheugen zit dorsolateraal, planning en sociale functie zit ventrimediaal.
Afasie:
Broca afasie -> motor or expressieve afasie, disability to produce language efiiciently. De laesie zit dan dorsaal in de frontale kwab.
Wernicke afasie -> wartaal spreken.
Zie blz, 659 van Purves.
Iemand met splitbrain praat over dingen in het rechter visueelbeeld, omdat rechter visueel beeld in de linker hemisfeer valt en die heeft toegang tot taal kern die links zit.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
ZO4: Gevallen mannen
Een laesie in de frontaal kwab kan (orbito-)frontaal syndroom veroorzaken. Dit houdt in: Initiatief vermogen verlaagt, emotionele afvlakking...
Bij neglect is dreigreflex aanwezig en bij hemianopsie is deze afwezig!
Hemorrhagische contusiehaard: capillaire bloeding: in het hersenweefsel zelf: locale druk, "kneuzing".
Subduraal hematoo: afscheuring van de ankervenen bij acceleratie-decelaratie:in de subdurale ruimte tussen pia / subarachnoidea en dura mater.
Epiduraal hematoom: a meningea media; tussen de dura en periost: ruptuur van de arterie meestal bij fractuur van het os temporale / pariëtale.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Geen opmerkingen:
Een reactie posten